Opstellingen
Als mens worden we veel meer beïnvloed door dingen die niet altijd goed zichtbaar zijn, maar die je wel kunt voelen. Een organisatieopstelling is een methode die op een dieper niveau onzichtbare patronen binnen een organisatie zichtbaar maakt.
De methode organisatieopstelling is gebaseerd op de familieopstellingen en systemisch werk van de Duitser Bert Hellinger. Hij ziet een familie als een systeem dat bestaat uit onderdelen die als geheel samenwerken. Deze uitspraak is ook toepasbaar in organisaties, want een organisatie is ook een systeem met een eigen dynamiek t.o.v. haar omgeving. Organisaties hebben zo hun eigen overlevingsmechanismen:
- Een organisatiesysteem wil compleet zijn. Alles hoort bij het organisatiesysteem en dient erkent te worden, de leuke en de minder leuke dingen;
- Er is duidelijke ordening in leidende principes, doelen en hiërarchie. Voor iedere professional is er een duidelijke plek in de organisatie die voldoende vrijheid en ruimte geeft om zijn functie uit te voeren;
- Vitaliteit staat hoog op de agenda: een balans in uitwisseling van energie. Je kunt daarom spreken van grote vitaliteit als er een gezonde uitwisseling is tussen professionals onderling en de organisatie. Nemen en geven zijn dan in balans
Een organisatieopstelling is een onderzoeksmethode met als doel inzicht te krijgen in de dynamiek van de organisatie. Het gaat verder dan het operationeel niveau en laat onbewuste relaties en patronen zien die het optimaal functioneren van de organisatie of delen van de organisatie in de weg kunnen staan.
Wanneer pas je organisatieopstellingen toe?
In bedrijven kunnen zich moeilijke situaties voordoen waarbij er soms geen duidelijke oorzaak te ontdekken valt. Als iets in jouw bedrijf één keer voorkomt, kan dat natuurlijk toeval zijn. Maar als een kwestie vaker terugkomt, is er vaak meer aan de hand.
Een organisatieopstelling zet je in als ‘gewone’ praktische interventies en ‘het boerenverstand’ niet werken en iets zich steeds maar weer in hetzelfde patroon blijft herhalen.
Organisatieopstellingen kunnen effectief zijn bij verschillende soorten vragen of problemen. Je kunt denken aan vraagstukken over leiderschap, het continu terugkomen van onderling gedoe, lage omzet of een onverklaarbaar hoog ziekteverzuim. Verder zijn de organisatieopstellingen toepasbaar op verschillende lagen in de organisatie, bijvoorbeeld binnen afdelingen, tussen afdelingen of tussen verschillende managementlagen.
We gebruiken organisatieopstellingen als diagnose instrument voor verandermanagement. Maar ook voor teamontwikkeling, strategie en beleidsvraagstukken, leiderschapsvraagstukken, visieontwikkeling en als onderdeel van een training, workshop, opleiding of programma.